Αναστάσιος Τσώρης

"Πάνε κοντά 17 σχεδόν, χρόνια, άπό τότε πού έλειψε ό Τάσος Τοώρης κι ώστόσο μοϋ φαίνεται, πώς δέν χάθηκε οριστικά καί πώς σέ κάποια στιγμή θά διακρίνω, κάπου άπό μαικρυά, τή σιλουέττα του μέ τό χαρακτηριστικό του βάδισμα καί πλησιάζοντας θ’ άντικρύσω τή γαλήνια καί καλοσυνάτη μορφή του. Γιατί, μέ τό διαλεχτό αύτό Κροκυλιώτη, είχα στενό σύνδεσμο καί μαζί είχαμε συνεργαστεί, άρμονικά καί μέ πολλή κατα­ νόηση, γιά τά ζητήματα τοϋ χωριού καί γιά τήν προβολή τοϋ Κροκυλίου σά γενέτειρας τοϋ στρατηγού Μακρυγιάννη, καί τόν είχα εκτιμήσει πολύ γιά τήν καλοσύνη του καί γιά τά εύγενιικά του αισθήματα.

Ό Τάσος Τσώρης, άπό τότε πού πέθανε ή μάνα του, ή μακαρίτισσα «Κατσιάνα» καί πουλήθηκε καί τό σπίτι του, είχε ξεκόψει τελείως άπ’ τό χωριό κι είχε αποξενωθεί, σχεδόν, άπ’ τούς συγχωριανούς του Κροκυλιώτες. "Ωσπου έκεϊ στό 1950, σέ μιά συνάντησή μας, πού πιάσαμε συζήτηση γιά τό Κροκύλιο, τοϋ πρότεινα νά ιδρύσουμε ένα Κροκυλιώτικο σύλλογο, γιά τούς Κροκυλειώτες πού κατοικούσαν στήν ’Αθήνα καί στόν Πειραιά, ώστε νά μπορούνε νά συναντώνται, νάρχονται σ’ επικοινωνία μεταξύ τους καί νά πασχίζουν, όσο μπορούσαν, γιά τά ζητήματα τοϋ χωριού. Τήν πρότασή μου αύτή τήν άκουσε μ ’ εύχαρίστηση καί μέ προθυμία άνάλαβε νά φτιάξει τό καταστατικό τής ίδρυσης τοϋ Συλλόγου κι έκαμε κι όλες τις άλλες ένέργειες γιά τή νομιμοποίησή του. ’Έτσι δημιουργήθηκε, τότε, ό «Σύλλογος Κροκυλίων ’Αθηνών — Πειραιώς» πού άργότερα μετο­νομάστηκε «Σύλλογος Κροκυλίων Δωρίδας ό Μακρυγιάννης» πρός τιμή τοϋ μεγάλου συντοπίτη μας άγωνιοτή στρατηγού Γιάννη Μακρυγιάννη. Στό πρώτο διοικητικό συμβούλιο, πού φτιάξαμε, αύτόν έκλέξαμε σάν πρόεδρο και τόν κρατήσαμε και γιά κόμπασες άκόμα, φορές στά κατοπινά χρόνια, άπό έκτίμηση γιά τις προ­σφορές του. Ό Τόσος Τσώρης ύπήρξε ένας πετυχημένος κι έμπειρος δικηγόρος, γιατί είχε άρτια νομική κατάρτιση καί ήταν πράος, συνεπής και δραστήριος καί τις διάφορες υποθέσεις, πού άναλάμβανε, τις «δούλευε» συστηματικά, μέ μεράκι κι εύσυνειδησία κι είχε τις πιό πολλές φορές, εύνοϊκά άποτελέσματα καί καλές επιτυχίες. "Ετσι, ήταν τακτοποιημένος έπαγγελματικά καί δέν τόν βασάνιζαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Γι' αύτό άφοσιώθηκε μέ πολλή ζέση στήν έξυπηρέτηση τού Συλλόγου καί σάν πρόεδρος, γιά πολλά χρόνια, έδειξε μεγάλη δραστηριότητα καί πρόσφερε πολλές υπηρεσίες. Θυμαμαι, άκόμα ώς τώρα, τά τρεχάματα καί τις προσπάθειες πού είχαμε κάνει γιά διάφορες υποθέσεις τού Συλλόγου καί τις τόσες καί τόσες ενέργειες γιά διάφορα προβλήματα τού χωριού: Γιά τή βελτίωση τού δρόμου άπό Κουμεντάρι πρός Κροκύλιο, γιά τήν κατασκευή τού δρόμου πρός Πενταγιού, γιά τό άγροτικό ιατρείο τοϋ χωριού, γιά προαγωγή σέ 'Υποδιοίκηση τού Σταθμού Χωρ/κής Κροκυλίου, γιά τήν προτομή τού στρατηγού Μακρυγιάννη καί τήν οργάνωση τής τελετής κατά τά άποκαλυπτήριά της, πού έγιναν μέ μεγάλη έιπισημότητα, γιά τή διάλεξη πού οργανώσαμε: στον «Παρνασσό» πριν άπ’ τά εγκαί­νια, γιά τό Μακρυγιάννη, γιά νά μαθευτεί ότι, θά γινόταν ή έκδήλωση στό Κροκύλιο. Γιά έκδοση τών Απομνημονευμάτων τού Μακρυγιάννη σέ προσιτή τιμή, ώστε νά μπορεί νά τ ’ άποκτήσει πολύς κόσμος. Γιά τό χαρακτηρισμό τοΰ Κροκυλίου σάν τουρι­στικού τόπου καί γιά ένα σωρό αλλα ζητήματα, γιά τά όποια συνεργαστήκαμε πάντοτε αρμονικά καί μοΰ συμπαραστάθηκε πάντα μέ πολλή προθυμία καί άμέριστο ένδιαφέρον.

Άκόμα κι ώς τήν τελευταία χρονιά πού πέθανε, δέν είχε στερέψει τό ένδιαφέρον του γιά τό χωριό καί, μέ πολλή συγκί­νηση, Θυμαμαι, πώς τή χρονιά έκείνη συναντηθήκαμε γιά στερνή φορά στό γραφείο τού νιοΰ μου, όπου μοΰ είχε φέρει νά ύπογράφω — σάν πρόεδρος τοΰ Συλλόγου πού ήμουνα τότε — μιά αίτηση πρός τόν Ε.Ο.Τ. γιά νά φτιάξει τουριστικό ξενώνα στό χωριό, καί κάποιες άλλες αιτήσεις και ύπομνήματα γιά διά­ φορα αλλα ζητήματα τοΰ χωριοΰ, πρός διάφορες υπηρεσίες. "Ηταν μιά βδομάδα, πριν νά ταξιδέψει μ ’ ένα εκδρομικό γκρουπ στήν "Απω 'Ανατολή καί μοϋλεγε, πώς, όταν πήγε ν’ άπαχαιρετήσει τόν ξάδερφό του αρεοπαγίτη Θανάση Παπαναστασίου, πού νοσηλευότανε σέ κάποια κλινική, τοΰ είπε: «Θά πάω ταξίδι έκεϊ πού ψένει ό ήλιος τό ψωμί». Εκείνο τό ταξίδι του άποδείχτηκε, δυστυχώς, μοιραίο. Γιατί, σίγουρα κουράστηκε καί ταλαιπωρήθηκε άπ’ τό μακρυνό αύτό ταξίδι καί ίσως κείνη ή περιπέτειά του ναταν ή αιτία πού έπαθε, λίγες μέρες μετά τό γυρισμό του, έγ/κεφαλικό επει­ σόδιο πού τόν οδήγησε στό θάνατο. "Ηταν, βέβαια, άρκετά ήλικιωμένος άλλά είχε πνευματική άκμαιότητα καί πολλή όρεξη, άκόμα, γιά δράση και γιά προ­ σφορά. Ό Τάσος Τσώρης άπό τότε πού ξανασυνδέθηκε μέ τό χω­ριό, τό είχε πολύ αγαπήσει, τό σκεφτόταν ολοένα κι έδειχνε μεγάλο ενδιαφέρον γιά τά προβλήματά του, όπως δέ μου είχε έκμυστηρευθεϊ, αν δέ γινόταν τουριστικός ξενώνας στό χωριό απ’ τόν Ε.Ο.Τ. γιά τόν όποίο είχαμε κάνει σχετικές ενέργειες, είχε κατά νοΰ νά τόν φτιάξει ό ίδιος μέ δικά του έξοδα. Καί πιστεύω πώς θά τόκανε.

"Ομως, δέν πρόλαβε νά πραγματοποιήσει αύτή του τήν έπιδίωξη κι ούτε μπόρεσε νά ξαναπάει στό χωριό οϋτε καί νά άνεβεί στό βουνό τής Παναγίας, πού τόσο πολύ τό λαχταρούσε κι είχε σκεφτεϊ νά φτιάξει καί τό καταφύγιο, γιατί τόν πρόλαβε ό θάνατος. "Ετσι, δέν τά κατάφερε νά άγναντέψει, άπό κεϊ ψηλά, τό γραφικό χωριό πού πολύ τόν συγκινοϋσε καί νά χαρεϊ τήν ομορφιά του, οϋτε καί ν’ απολαύσει τό ύπέροχο μεγαλείο τής φύσης πού απλώνεται ολόγυρα, γιατί δέν είχε, ακόμα, φτιαχθεϊ ό δρόμος ώς έκεί πάνω πού βρίσκεται ή έκκλησία τής Παναγίας. Καί ίσως να 'φυγε μέ κάποιο παράπονο γι’ αύ­ τή του τήν άτυχία. Ωστόσο, στή διαθήκη του, πού τήν είχε φτιάξει, ποιός ξέρει, πριν άπό πόσο καιρό — γιατί αν έφτιαχνε κάποια αλλη πρό­σφατη, σίγουρα θά είχε άλλο περιεχόμενο — πρόβλεψε καί γιά ξενοδοχείο στό χωριό καί γιά τό καταφύγιο στήν Παναγία κι άφησε άξιόλογα ποσά για τό σκοπό αύτό. Κι άπό εύγενική πρόθεση κι αισθηματισμό άφησε στό Δικηγορικό Σύλλογο ’Αθηνών, τοΰ οποίου ήταν μέλος κι είχε ευδοκιμήσει σά δικηγόρος, ένα σημαντικό κληροδότημα. Αδιάφορα, άν ό Σύλλογος αύτός αντάμειψε τήν εύγενική του προσφορά μέ άγνωμοσύνη, άφοϋ ούτε μιά νεκρολογία σκέφτηκε νά καταχωρήσει στό Νομικό Βήμα, πού έκδίδει καί γράφει γιά πολλούς άλλους δικηγόρους, πού, ίσως, τίποτα νά μή πρόσφεραν σ’ αύτόν.

Η κληρονομιά του Αναστασίου Τσώρη για την Κοινότητα Κροκυλείου και το Ίδρυμα

"Αν, ό,τι άφησε έκεϊ, τό άφηνε γιά τό ξενοδοχείο στό χω­ριό, σίγουρα θά ήταν τελειωμένο τώρα καί θά ηταν πολύ πιό εύεργετική κι αύτή ή προσφορά πρός τούς συντοπίτες του, οί όποιοι θά τόν μνημόνευαν πάντοτε. Ό άείμνηστος Τάσος Τσώρης είχε άγαπήσει πολύ τό Κροκύλιο κι ένοιωθε πολλή χαρά, όταν, σάν έγινε συνταξιούχος, τόν έπαιρνε ό πρωτοξάδερφός του Θεόδωρος Καντάς, τής Καν­ίαλέξαινας καί πήγαιναν στό χωριό γιά λίγες μέρες, όπου ζοϋσε κάποιες άνέμελες στιγμές κι όταν ξαναγύριζε φαινόταν ξανανιωμένος. Δυστυχώς, δέν είχε τήν τύχη νά ίδεϊ ούτε τό ξενοδοχείο, πού οραματίστηκε καί συνεχίζεται τώρα ή κατασκευή του, ού­τε καί τό καταφύγιο στό βουνό τής Παναγίας, πού καί τά δυό ξεκίνησαν μέ τίς δικές του δωρεές, άλλ’ οϋτε καί τό δρόμο πρός τήν Παναγιά, πού φτιάχτηκε λίγο μετά τό θάνατό του καί θά μπορούσε, έστω καί στά βαθειά γεράματα, νά πάει μέ αύτοκίνητο μέχρι κεϊ πάνω γιά ν’ απολαύσει τό μεγαλειώδικο θέαμα τής φύσης πού ξανοίγεται ολόγυρα καί ν ’ αναγαλλιάσει ή ψυχή του άπό χαρά καί ικανοποίηση. Αύτό τό μεγάλο Κροκυλιολάτρη, πού εύεργέτησε τό χωριό, θά πρέπει νά τόν θυμούνται οί Κροκυλιώτες μ’ εύγνωμοσύνη καί νά μή ξεχνάνε τίς προσφορές καί τό έργο του. Γιατί, κατά πώς έχει είπεϊ ό μεγάλος ποιητής Πίνδαρος «Θνήσκει σιγαθέν έργον άγαθόν». Γι αύτόν τό φίλο, τό συγχωριανό καί πολύτιμο κι άξέχαστο συνεργάτη έγραψα τά παραπάνω σάν ένα εύλαβικό πνευματικό μνημόσυνο στή μνήμη του."

με την ψυχοκόρη του, Παγώνα Μηλά

Οικογενειακή φωτογραφία στο ηρώωο του Μακρυγιάννη

πιθανώς την ίδια ημέρα (23-07-1961) στα αποκαλυπτήρια της προτομής του Μακρυγιάννη

με την ψυχοκόρη του, Παγώνα Μηλά - Καναβά